حسابداری دولتی بخشی جدایی ناپذیر سازمان‌ها در امور بودجه بندی و روند اظهارنامه‌های مالیاتی است و هر شرکت به حداقل یک حسابدار دولتی برای این امور نیاز دارد. هدف اصلی از اجرای این فرآیندها، برنامه ریزی و تصمیم گیری در مورد کنترل بودجه است.
دولت‌ها بزرگ‌ترین سازمان‌های فعال در هر کشوری هستند؛ هر دولت هم دارای تعداد زیادی شرکت‌های زیرمجموعه است. انجام محاسبات و بررسی وضعیت اقتصادی دولت‌ها، امری پیچیده و مهم است و تأثیر زیادی در شرایط کشورها دارد. حسابداری دولتی دقیقاً همان دانشی است که به بررسی وضعیت اقتصادی شرکت‌های زیرمجموعه دولت‌ها می‌پردازد و گزارش‌های لازم را در اختیار ذینفعان قرار می‌دهد. به همین دلیل گفته می‌شود حسابداری دولتی یکی از مهمترین زیرشاخه‌های علم حسابداری است.
در ادامه این مطلب به معرفی حسابداری دولتی و مسائل مربوط به آن می‌پردازیم. مهم ترین مواردی که در ادامه بررسی می کنیم، عبارتند از:
حسابداری یا «زبان تجارت» به دانشی گفته می‌شود که با استفاده از ابزارهای مشخصی به بررسی و ارزیابی نتیجه حاصل از فعالیت‌های اقتصادی یک سازمان می‌پردازد. نتیجه کار حسابداران، گزارش‌هایی مانند ترازنامه و صورت سود و زیان است که در اختیار مدیران سازمان قرار می‌گیرد و اطلاعات لازم در خصوص وضعیت مالی سازمان را در اختیار ذینفعان قرار می‌دهد.
حسابداری انواع گوناگونی دارد. به طور مثال: حسابداری دولتی، حسابرسی، حسابداری مدیریتی، حسابداری قانونی، حسابداری مالی و… در ادامه این مطلب، به تعریف حسابداری دولتی می پردازیم.
ما نرم افزار حسابداری چرتکه هستیم
تعریف حسابداری دولتی چیست؟
حسابداری دولتی یکی از فرایندهای مهم حسابداری در سازمان‌ها، ادارات و وزارت‌خانه‌های دولتی است. همانطور که می‌دانید هر شرکتی که زیرمجموعه دولت باشد باید گزارش عملکرد و نحوه خرجکرد بودجه خود را به دولت ارائه دهد و برنامه خود برای بودجه سال بعد را هم مشخص کند؛ چرا که این شرکت‌ها برای فعالیت‌های خود از بودجه دولت استفاده می‌کنند. حسابداری دولتی همان دانشی است که به کمک سازمان‌های دولتی می‌آید و نحوه آماده‌سازی این گزارش‌ها را به آنها آموزش می‌دهد.
حسابداری دولتی یکی از زیرشاخه‌های مهم حسابداری است. این دانش روی فعالیت‌هایی تمرکز می‌کند که روش بودجه‌بندی و عملکرد سازمان‌های دولتی را مشخص می‌کند. افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، باید تمام رویدادهای مالی انجام شده در سازمان‌های دولتی و هزینه برگزاری این رویدادها را ثبت، طبقه‌بندی و در گزارش‌های مربوطه درج کنند. سپس با استفاده از این گزارش‌ها برای بودجه سازمان در سال آتی تصمیم بگیرند.
تعریف حسابداری دولتی چیست و چه کاربردی دارد؟
اصل 44 قانون اساسی اقتصاد کشور را به سه بخش دولتی، خصوصی و تعاونی تقسیم کرده است. ماهیت بخش دولتی دارای تفاوت‌های اساسی با بخش خصوصی یا تعاونی است. مدیران و سازمان‌های بخش دولتی برای پیش‌برد برنامه‌ها از بودجه عمومی کشور استفاده می‌کنند. بنابراین آنها باید گزارش عملکرد و نحوه استفاده از این بودجه را هر ساله ارائه دهند.
حسابداری دولتی به تمامی فعالیت‌هایی گفته می‌شود که نحوه تخصیص بودجه و عملکرد سازمان‌های دولتی را نشان می‌دهد. در یک نگاه جزئی‌تر از تعریف حسابداری دولتی، یعنی سیستمی که درآمدها و هزینه‌های دولت و سازمان‌های دولتی را ثبت کرده و درآمدهای واقعی را با مبالغ پیش‌بینی شده مقایسه و مخارج دولت را در محدوده اعتبارات مصوب بودجه‌ای کنترل می‌کند.
در حسابداری عمومی فعالیت‌های زیر در خصوص هر رویداد مالی و بودجه‌ای انجام می‌شود:
کاربرد حسابداری دولتی و انجام تمامی این اقدامات برای آن است که دولت‌ها کنترل بیشتری بر روی بودجه داشته باشند و بتوانند پاسخگویی بهتری به افکار عمومی از فعالیت‌ها و اقداماتشان انجام دهند. ضمن آنکه آنها با این کار می‌توانند تصمیم‌گیری‌های خود را هدفمندتر کرده و فرایند برنامه‌ریزی را بهبود بخشند.
انجام این اقدامات براساس یک سری نیازها صورت می‌گیرد. نیاز اول مربوط به قوانین و مقررات حاکم بر بخش عمومی است که سازمان‌های دولتی و وزارتخانه‌ها را مکلف به انجام این کار می‌کند.
نیاز دیگر مربوط به نظارت قوه مقننه و سازمان‌های نظارتی است که وظیفه نظارت بر عملکرد دستگاه‌های دولتی را بر عهده دارند. آنها برای انجام این کار به گزارش‌های مالی و ثبت آنها نیاز دارند.
در آخر باید به نیاز اطلاعاتی اشاره کرد. بخش دولتی و مدیران آنها برای بهبود عملکرد خود و سنجش آن نیاز به یک سری اطلاعات دارند. لازم به ذکر است که سیستم حسابداری دولتی در ایران نیز بر همین اساس بوده و باید پاسخی مناسب به این نیازها بدهد.
به طور کل تهیه صورت‌های مالی مختلف معمولا با یکی از اهداف نیازهای قانونی، نظارتی و اطلاعاتی انجام می‌شود که در حسابداری دولتی نیازهای قانونی و پاسخگویی به نهادهای نظارتی و رعایت قوانین و مقررات بودجه‌ای اهمیت بیشتری دارد.
اصول و استانداردهای حسابداری دولتی براساس تعریف حسابداری دولتی
سیستم حسابداری دولتی و بخش عمومی اصولی دارد که تقریبا در تمام سیستم‌های دولتی دنیا کاربرد دارد:
مقایسه تعریف حسابداری دولتی با حسابداری بازرگانی
حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی با اینکه در بسیاری از موارد ممکن است مشابه به نظر برسند، اما تفاوت‌های زیادی دارند. این دو در مواردی با هم تفاوت دارند که مهمترین آن تفاوت در گزارشات مالی (صورت‌های مالی) است. نکته جالب اینجاست که حسابداری دولتی گاهی با حسابداری ملی نیز اشتباه گرفته می‌شود.
وظایف حسابدار دولتی براساس تعریف حسابداری دولتی
در بالا با تعریف حسابداری دولتی آشنا شدیم اما ممکن است این سوال در ذهن شما مطرح شود که حسابدار دولتی چه کسی است؟ به فردی که علاوه بر داشتن مهارت در حسابداری، توانایی انجام امور مربوط به تشخیص حساب ها، بودجه بندی ها، عملیات حسابداری سپرده ها، تشخیص حساب ها، تنظیم درآمد و هزینه اختصاصی، تهیه صورت های مالی مهم در موسسات دولتی و… را نیز دارد؛ حسابدار دولتی گفته می‌شود. گزارشاتی که حسابدار دولتی ارائه می‌دهد در واقع به دولت کمک می کند که در مورد امور مالی و بودجه بندی سازمان ها و بخش های دولتی بهتر عمل کرده و از نواقص و مشکلات مالی آگاهی یابد.
وظایف حسابدار دولتی عبارتند از:
حسابداری دولتی چه اهدافی دارد؟
این نوع حسابداری چندین هدف حیاتی را انجام می دهد که از اهداف حسابداری بخش خصوصی متمایز است. این اهداف برای تضمین شفافیت، پاسخگویی و مدیریت مالی مسئولانه در بخش عمومی طراحی شده اند. در ادامه اهداف کلیدی این نوع حسابداری اشاره شده است:
یکی از اهداف اصلی ارائه گزارش دقیق و شفاف از فعالیت های مالی دولت است. این به شهروندان، سیاست گذاران و سایر ذینفعان کمک می کند تا بفهمند که چگونه بودجه عمومی تخصیص و استفاده می شود.
حسابداری دولتی تخصیص کارآمد منابع را با ردیابی درآمدها و هزینه ها تسهیل می کند. این کار به شناسایی مناطقی که می توان منابع مالی را به نفع عموم بهینه کرد، کمک می کند.
نقش حیاتی در کنترل بودجه ایفا می کند و تضمین می کند که هزینه های دولت با بودجه های مصوب مطابقت دارد. این هدف به جلوگیری از هزینه‌های بیش از حد کمک می‌کند و نظم مالی را ارتقا می‌دهد.
حسابداری دولتی از اجرای سیاست های عمومی با ارائه داده های مالی برای ارزیابی اثربخشی برنامه ها و ابتکارات حمایت می کند. این کار به ارزیابی اینکه آیا بودجه عمومی برای دستیابی به اهداف مورد نظر استفاده می شود یا خیر کمک می کند.
اطلاعات مالی قابل اعتمادی را برای تصمیم گیری مقامات دولتی ارائه می دهد. این هدف تضمین می کند که تصمیمات آگاهانه برای رسیدگی به چالش های اقتصادی، اجتماعی و سایر چالش های پیش روی بخش عمومی اتخاذ می شود.
این نوع حسابداری با پیش بینی نیازهای مالی و ارزیابی پایداری برنامه های دولت در طول زمان به برنامه ریزی بلندمدت کمک می کند.
به طور خلاصه، اهداف حسابداری دولتی فراتر از ثبت سوابق مالی است و شامل شفافیت، پاسخگویی و مدیریت مالی مؤثر به نفع عموم و رفاه کلی ملت است.
اصطلاحات رایج در تعریف حسابداری دولتی
تنخواه گردان نیز در حسابداری دولتی به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که شامل موارد زیر است:
فرصت های شغلی حسابداری دولتی
هر کدام از سازمان‌های دولتی، حسابداران را برای تهیه صورت‌های مالی و رسیدگی به پرداختی‌ها و دستمزد استخدام می‌کنند. قانون گذاران و سازمان‌ها همچنین می‌توانند درخواست حسابرسی مالی نیز بدهند. حسابرسی مالی شامل ارزیابی تمام اطلاعات مالی سازمان، صورت‌های بانکی، سوابق حسابداری و موارد دیگر می‌شود.
پنج شغل برتر حسابداری دولتی به شرح زیر است:
با توجه به تقاضای بالا در مورد شغل حسابداری دولتی، متقاضیان این فرصت شغلی می‌توانند حتی انتظار رشد شغلی و افزایش دستمزد را نیز داشته باشند.
ما نرم افزار حسابداری چرتکه هستیم
به پایان این مطلب رسیدیم. همانطور که گفتیم، حسابداری یا «زبان تجارت» به دانشی گفته می‌شود که با استفاده از ابزارهای مشخصی به بررسی و ارزیابی نتیجه حاصل از فعالیت‌های اقتصادی یک سازمان می‌پردازد. حسابداری انواع گوناگونی دارد. به طور مثال: حسابداری دولتی، حسابرسی، حسابداری مدیریتی، حسابداری قانونی، حسابداری مالی و… در ادامه این مطلب، به تعریف حسابداری دولتی پرداختیم.
حسابداری دولتی به تمامی فعالیت‌هایی گفته می‌شود که نحوه تخصیص بودجه و عملکرد سازمان‌های دولتی را نشان می‌دهد. در یک نگاه جزئی‌تر از تعریف حسابداری دولتی، یعنی سیستمی که درآمدها و هزینه‌های دولت و سازمان‌های دولتی را ثبت کرده و درآمدهای واقعی را با مبالغ پیش‌بینی شده مقایسه و مخارج دولت را در محدوده اعتبارات مصوب بودجه‌ای کنترل می‌کند.
در این مقاله، پس از تعریف حسابداری دولتی، به اصول و اهداف حسابداری دولتی پرداختیم و سپس، شرح وظایف حسابدار دولتی را بازگو کردیم. در ادامه، به تفاوت حسابداری دولتی و بازرگانی پراختیم و به موقعیت های شغلی حسابداری دولتی اشاره کردیم.
2020-2022 All Rights Reserved ©
جهت دریافت راهنمایی و مشاوره خرید نرم افزار حسابداری چرتکه شماره تماس خود را وارد کنید تا کارشناسان ما در سریع‌ترین زمان با شما تماس بگیرند 🙂
