مالیات بر حقوق یکی از انواع مالیاتهای مستقیم است که به موجب قانون، به عنوان قسمتی از مالیات بر درآمد قرار گرفته است. به عبارت سادهتر، مالیات بر حقوق یک نوع مالیات است که از درآمد افراد حقوقبگیر دریافت میشود و به همین دلیل، تحت عنوان مالیات بر درآمد طبقهبندی میشود. این نوع مالیات به طور ویژه برای کسانی که از طریق حقوق یا دستمزد ماهیانه درآمد کسب میکنند، مانند کارمندان، کارگران و سایر افرادی که به صورت ثابت از یک کارفرما حقوق دریافت میکنند، اعمال میشود.
در واقع، مالیات بر حقوق برای افرادی است که در ازای انجام خدمات خود، یک مبلغ معین به عنوان دستمزد دریافت میکنند. این دستمزد میتواند مربوط به کارکنان شرکتها، ادارات دولتی، کارگران کارخانهها یا حتی کارمندان بخشهای خصوصی باشد. به طور کلی، مالیات بر حقوق جزو مالیاتهای مستقیم است که از درآمد حاصل از حقوق و دستمزد افراد کسر میشود و معمولاً به صورت خودکار از حقوق ماهیانه افراد توسط کارفرما کسر و به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت میگردد.
اگر شما هم به عنوان یک فرد حقوقبگیر و شاغل علاقهمند به دانستن جزئیات بیشتر درباره این نوع مالیات هستید و میخواهید اطلاعات دقیقتری از نحوه محاسبه و پرداخت آن بدست آورید، این مقاله میتواند به شما کمک کند تا با روند قانونی و محاسباتی مالیات بر حقوق آشنا شوید.
در ادامه، نکات و مفاهیم مرتبط با مالیات بر حقوق را با هم بررسی خواهیم کرد تا تصویر دقیقی از نحوه اعمال این مالیات و نحوه تاثیر آن بر حقوق و دستمزد افراد داشته باشیم.
ما نرم افزار حسابداری چرتکه هستیم
معرفی، نحوه محاسبه و میزان مالیات بر حقوق در سال 1404
مالیات بر حقوق یکی از انواع مالیاتهای مستقیم است که مطابق با قوانین مالیاتی کشور، از درآمد افراد حقوقبگیر اخذ میشود. این نوع مالیات به درآمدهایی اطلاق میشود که افراد در ازای ارائه نیروی کار خود به دیگران دریافت میکنند. حال، این افراد میتوانند کارمندان بخش دولتی، کارگران بخش خصوصی و حتی کسانی باشند که به صورت آزاد مشغول به کار هستند. اگر شما هم به عنوان یک حقوقبگیر علاقهمند به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه محاسبه و میزان این مالیات در سال ۱۴۰۴ هستید، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
مالیات بر حقوق، طبق ماده ۸۲ قانون مالیاتهای مستقیم، به درآمدهایی تعلق میگیرد که افراد در ازای خدمت به دیگران (اعم از حقیقی یا حقوقی) و بر اساس مدت زمان یا مقدار کاری که انجام میدهند، دریافت میکنند. این درآمد میتواند به صورت نقدی یا غیرنقدی باشد. همچنین اگر یک شخص در مدت ماموریت خود خارج از کشور درآمدی از منابع ایرانی کسب کند، این درآمد نیز مشمول مالیات بر حقوق خواهد بود.
در حقیقت، از آنجا که این نوع مالیات به همه افرادی که برای دیگری کار میکنند و درآمد از این طریق به دست میآورند، تعلق میگیرد، تفاوتی ندارد که کارفرما شخص حقیقی باشد یا حقوقی، دولتی باشد یا خصوصی. در هر صورت، اگر شما در ازای انجام کاری برای شخصی حقوق دریافت میکنید، مشمول این مالیات خواهید بود.
طبق ماده ۸۳ قانون مالیاتهای مستقیم، محاسبه مالیات بر حقوق بهطور مستقیم وابسته به مبلغ دریافتی فرد خواهد بود. درآمد مشمول مالیات بر حقوق شامل حقوق اصلی، مزایای مربوط به شغل، پاداشها و سایر مزایای غیرنقدی است که قبل از کسر کسورات مالیاتی و پس از اعمال معافیتها محاسبه میشود. در این مرحله، حقوق دریافتی فرد به همراه تمامی مزایا محاسبه میشود و سپس معافیتهای قانونی از آن کسر میشود.
به طور ساده، ابتدا مجموع حقوق اصلی و مزایای فرد (که شامل حق اولاد، ماموریت و سایر مزایا میشود) محاسبه شده و معافیتها از آن کسر میگردد. مبلغ باقیمانده به عنوان مبنای محاسبه مالیات بر حقوق در نظر گرفته میشود.
درآمدهای غیرنقدی هم مشمول مالیات هستند و نحوه محاسبه آنها به شرح زیر است:
– مسکن با اثاثیه معادل ۲۵% حقوق ماهانه و بدون اثاثیه ۲۰% از حقوق ماهانه.
– اتومبیل با راننده معادل ۱۰% و بدون راننده معادل ۵% حقوق ماهانه.
– سایر مزایای غیرنقدی، معادل قیمت تمامشده برای پرداختکننده حقوق.
برای مثال، اگر کارفرما خانهای با اثاثیه به کارمند خود دهد و حقوق وی ماهانه ۱۰ میلیون تومان باشد و بابت این خانه ماهانه ۵۰۰ هزار تومان از حقوق وی کسر گردد، در محاسبه مالیات، ۲۵% از حقوق یعنی ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان لحاظ خواهد شد. سپس ۵۰۰ هزار تومان کسر شده از حقوق فرد، از این مقدار کم میشود و مبلغ ۲ میلیون تومان به حقوق وی افزوده میشود. در نهایت، برای محاسبه مالیات، حقوق فرد ۱۲ میلیون تومان در نظر گرفته میشود.
در قانون مالیاتهای مستقیم، میزان مالیات بر حقوق مشخص شده است، اما معمولاً این میزان هر ساله در قانون بودجه تغییراتی را به خود میبیند. به همین دلیل، طبق آخرین تغییرات در سال ۱۴۰۴، سقف معافیت مالیاتی در نظر گرفته شده برای هر فرد مبلغ ۲ میلیارد و ۸۸۰ میلیون ریال (۲,۸۸۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال) در سال است. این مبلغ معافیت برای هر ماه معادل ۲۴۰ میلیون ریال است، به این معنی که اگر فردی در ماه کمتر از ۲۴ میلیون تومان درآمد داشته باشد، از پرداخت مالیات معاف است.
برای درآمدهای بیشتر از معافیت مالیاتی، نرخ مالیات بهصورت پلکانی تغییر میکند:
این تغییرات پلکانی به این معناست که میزان مالیات افراد بستگی به سطح درآمدشان دارد و درآمدهای بالاتر مالیات بیشتری را به خود اختصاص میدهند. بهطور کلی، این سیستم پلکانی موجب میشود تا افراد با درآمدهای کمتر تحت فشار کمتری برای پرداخت مالیات قرار گیرند و افراد با درآمد بالاتر مالیات بیشتری بپردازند.
مالیات بر حقوق یکی از بخشهای مهم سیستم مالیاتی کشور است که برای تمامی حقوقبگیران و افرادی که از حقوق و دستمزد ماهیانه درآمد کسب میکنند، اعمال میشود. این مالیات بر اساس درآمد فرد، مزایای حقوقی و برخی درآمدهای غیرنقدی محاسبه شده و به شکل پلکانی تنظیم میشود. در سال ۱۴۰۴، با توجه به تغییرات معافیتهای مالیاتی و نرخهای جدید، افراد باید به دقت از میزان مالیات خود آگاه باشند تا بتوانند از معافیتها و تخفیفهای مالیاتی بهطور بهینه بهرهمند شوند.
در جدول زیر، نرخ دقیق مالیات بر حقوق در سال 1404 به تفکیک درآمدهای مختلف آورده شده است. این جدول به شما کمک میکند که براساس میزان درآمد خود، نرخ مالیات تعلق گرفته به حقوقتان را محاسبه کنید. طبق این جدول، سقف معافیت مالیات بر درآمد حقوق برای سال ۱۴۰۴ برابر با ۲۴ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. به عبارت دیگر، برای کسانی که حقوق ماهیانه آنها معادل یا کمتر از ۲۴ میلیون تومان است، هیچ مالیاتی تعلق نخواهد گرفت.
جدول مالیات بر درآمد حقوق سال ۱۴۰۴ | ||||
از مبلغ | تا مبلغ | مشمول مالیات | نرخ مالیات | مالیات قابل پرداخت |
0 | ۲۴۰/۰۰۰/۰۰۰ | معاف از مالیات | ||
۲۴۰/۰۰۰/۰۰۰ | ۳۰۰/۰۰۰/۰۰۰ | ۶۰/۰۰۰/۰۰۰ | ۱۰٪ | ۶/۰۰۰/۰۰۰ |
۳۰۰/۰۰۰/۰۰۰ | ۳۸۰/۰۰۰/۰۰۰ | ۸۰/۰۰۰/۰۰۰ | ۱۵٪ | ۱۲/۰۰۰/۰۰۰ |
۳۸۰/۰۰۰/۰۰۰ | ۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰ | ۱۲۰/۰۰۰/۰۰۰ | ۲۰٪ | ۲۴/۰۰۰/۰۰۰ |
۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰ | ۶۶۰/۰۰۰/۰۰۰ | ۱۶۰/۰۰۰/۰۰۰ | ۲۵٪ | ۴۰/۰۰۰/۰۰۰ |
نسبت به مازاد | ۳۰٪ |
برای محاسبه مالیات بر حقوق، ابتدا باید میزان کل حقوق دریافتی فرد شامل حقوق نقدی و غیرنقدی مشخص شود. پس از آن، معافیتهای قانونی از مبلغ کل کسر میشود و سپس باقیمانده طبق جدول مالیاتی برای محاسبه میزان مالیات استفاده میگردد. به عنوان مثال، فرض کنید فردی در سال ۲۸۸ میلیون تومان (معادل ۲۴ میلیون تومان در ماه) درآمد از حقوق و مزایای نقدی و غیرنقدی دریافت میکند. در این صورت، ابتدا معافیت سالانه مالیاتی به مبلغ ۲۸ میلیون و هشتصد هزار تومان از درآمد کل او کسر میشود. بنابراین، مبلغ ۲۵۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان از مجموع حقوق او مشمول مالیات خواهد بود.
در این مثال، مازاد درآمد فرد از ۲۸۸ میلیون تومان تا ۳۶۰ میلیون تومان سالانه، مشمول ۱۰ درصد مالیات میشود. بنابراین، مالیات ده درصدی از ۷۲ میلیون تومان معادل ۲۸ میلیون و هشتصد هزار تومان خواهد بود.
پرداختکنندگان حقوق موظف هستند که هنگام هر پرداخت یا تخصیص حقوق، مالیات متعلق به آن حقوق را طبق قوانین و مقررات محاسبه و کسر کنند. این مالیات به همراه لیست مشخصات حقوقبگیران باید تا پایان ماه بعد به سازمان امور مالیاتی ارسال شود. پس از دریافت این اطلاعات، سازمان امور مالیاتی مالیات هر فرد را محاسبه کرده و در صورتی که مالیات کمتری پرداخت شده باشد، مابهالتفاوت مالیات به صورت سیستمی به کارفرما اعلام میشود.
اگر کارفرما ظرف ده روز از تاریخ اعلام سیستم، بدهی مالیاتی را پرداخت نکند و درخواست بخشودگی جرایم مالیاتی را به صورت سیستمی ارسال نکند، جرایم مربوطه مطابق با ماده ۱۹۱ قانون مالیاتهای مستقیم اعمال خواهد شد. در صورتی که کارفرما در موعد مقرر مالیات اعلامی را نپردازد، مبلغ مالیات و جرایم به طور قانونی مطالبه میشود.
ما نرم افزار حسابداری چرتکه هستیم
اگر به اشتباه مالیات بیشتری از حقوقبگیر کسر شود، طبق قانون، فرد میتواند درخواست استرداد مبلغ اضافی را تا پایان سال بعد ارسال کند. پس از دریافت درخواست، اداره امور مالیاتی باید ظرف سه ماه بررسیهای لازم را انجام داده و در صورت تایید اضافه پرداختی و نبود بدهیهای مالیاتی دیگر، مبلغ اضافی را مسترد کند. در صورتی که حقوقبگیر بدهی مالیاتی داشته باشد، مبلغ اضافی به حساب بدهی مزبور منظور خواهد شد و مازاد آن به فرد مسترد میشود.
اگر در فرآیند بررسیهای اداره امور مالیاتی مشخص شود که کارفرما به تکالیف خود در ارسال فهرست پرداختها طبق ماده ۸۶ قانون مالیاتهای مستقیم عمل نکرده یا درآمد حقوق کارکنان را کمتر از میزان واقعی اعلام کرده است، مابهالتفاوت مالیات بر اساس درآمد واقعی کارکنان و با توجه به بالاترین نرخ مالیات تعیین خواهد شد.
برای تسهیل در فرآیند جمعآوری اطلاعات و کاهش هزینهها، سازمان امور مالیاتی اقدام به راهاندازی سامانه مکانیزه مالیات بر حقوق کرده است. این سامانه به آدرس [https://salary.tax.gov.ir](https://salary.tax.gov.ir) در دسترس است و به کارفرمایان این امکان را میدهد تا اطلاعات پرداختی خود به کارکنان را به صورت الکترونیکی وارد کرده و به واحد امور مالیاتی ارسال کنند. این سیستم به کاهش خطاها و صرفهجویی در زمان و هزینهها کمک میکند و باعث تسریع در رسیدگی به پروندههای مالیاتی میشود.
در محاسبه مالیات بر حقوق، برخی معافیتها وجود دارد که باید از میزان حقوق فرد کسر شود. این معافیتها در ماده ۹۱ قانون مالیاتهای مستقیم ذکر شدهاند و شامل موارد زیر هستند:
– رؤسا و اعضای مأموریتهای سیاسی خارجی در ایران و اعضای هیأتهای نمایندگی دول خارجی نسبت به حقوق دریافتی از دولت متبوع خود، مشروط به معامله متقابل.
– کارشناسهای خارجی که با موافقت دولت جمهوری اسلامی ایران از محل کمکهای بلاعوض فنی و علمی و فرهنگی دول خارجی به ایران اعزام میشوند، مشمول معافیت مالیاتی بر حقوق دریافتی خود از دولتهای متبوع یا موسسات بینالمللی هستند.
– کارمندان محلی سفارتخانهها و کنسولگریهای دولت جمهوری اسلامی ایران که در خارج از کشور مشغول به کار هستند، از مالیات بر حقوق معاف میباشند.
– حقوق بازنشستگی، مستمری، پایان خدمت، خسارت اخراج، و سایر مزایای مربوط به خدمات بازنشستگان.
– هزینههای سفر، مسافرتهای شغلی و مسکن واگذاری در محل کارگاه یا کارخانه برای کارکنان مشمول معافیت هستند.
– مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان که معادل حداکثر دو دوازدهم معافیت مالیاتی موضوع ماده ۸۴ قانون مالیاتهای مستقیم است.
– درآمد حقوق پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، اعضای وزارت اطلاعات، جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و آزادگان.
این معافیتها به منظور کاهش فشار مالیاتی بر برخی گروهها و مشاغل خاص در نظر گرفته شده است و به کارکنان برخی نهادهای خاص یا افرادی که مشمول قوانین ویژه هستند، این امکان را میدهد تا از پرداخت مالیات کمتری برخوردار شوند.
مطابق ماده ۸۴ قانون مالیاتهای مستقیم، میزان معافیت مالیاتی بر درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق از یک یا چند منبع، هر ساله در قانون بودجه سنواتی تعیین میشود. در بودجه سال ۱۴۰۴، سقف معافیت مالیاتی طبق این ماده، به مبلغ دو میلیارد و هشتصد و هشتاد میلیون ریال (۲,۸۸۰,۰۰۰,۰۰۰) سالانه خواهد بود. به این معنا که اگر درآمد ماهانه شما معادل ۲۴ میلیون تومان باشد، از پرداخت مالیات بر این مبلغ معاف خواهید بود. اما چنانچه میزان حقوق شما از این مقدار بیشتر باشد، به مابقی درآمد مشمول مالیات تعلق خواهد گرفت.
همچنین، حداقل عیدی کارگران در سال ۱۴۰۴ معادل ۱۴ میلیون و ۳۳۲ هزار تومان و حداکثر آن ۲۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خواهد بود.
ما نرم افزار حسابداری چرتکه هستیم
مالیات بر حقوق یکی از انواع مالیاتهای مستقیم است که بر اساس نرخهای مصوب در قانون بودجه سالانه محاسبه و پرداخت میشود. این مالیات توسط کارفرما از حقوق کارگران و کارمندان کسر و به سازمان امور مالیاتی پرداخت میگردد. به دلیل پیچیدگیهای قوانین مالیاتی در این زمینه، توصیه میشود در صورت نیاز، از خدمات مشاورهای وکلای مالیاتی متخصص بهرهمند شوید تا در صورت وجود معافیتها یا اضافه پرداختی، اقدامات لازم به درستی انجام گیرد. تیم حقوقی ترازو آماده ارائه مشاوره و راهنمایی به شما عزیزان است.
جهت آشنایی با تعرفه اشتراک، ویژگیها و امکانات کلیدی نرم افزار حسابداری آنلاین چرتکه و دریافت کاتالوگ، شماره تماس خود را وارد بفرمائید